ÇED Yönetmeliği EK-1 kapsamında yer alan faaliyetler veya PTD süreci sonunda “ÇED Gereklidir” kararı verilen faaliyetler için uygulanan süreçtir. ÇED Başvuru Dosyası hazırlanması, sonrasında Halkın Katılımı ve Format Belirleme Toplantısı Yapılması ve Bakanlığın vereceği özel format doğrultusunda “Çed Raporu Hazırlanması” sonucunda Bakanlıktan “ÇED Olumlu” veya “ÇED Olumsuz” kararı alınarak sonuçlandırılması sürecinden ibarettir.
ÇED Raporu yalnızca T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığından yeterlilik belgesi almış firmalar tarafından hazırlanmakta ve bu raporda çevreye yapılabilecek tüm etkiler göz önünde bulundurularak, çevre kirlenmesine neden olabilecek atık ve artıkların ne şekilde zararsız hale getirilebileceği ve bu hususta alınacak önlemleri içermektedir.
ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ UYGULANACAK PROJELER LİSTESİ
- Rafineriler:
a) Ham petrol rafinerileri,
b) 500 ton/gün üzeri taşkömürü ve bitümlü maddelerin gazlaştırılması ve sıvılaştırılması projeleri,
c) Doğalgaz sıvılaştırma ve gazlaştırma tesisleri. - Termik güç santralleri:
a) Toplam ısıl gücü 300 MWt (Megawatt termal) ve daha fazla olan termik güç santralları ile diğer yakma sistemleri,
b) Nükleer güç santralleri ve diğer nükleer reaktörlerin kurulması ve sökümü (max. gücü sürekli termik yük bakımından 1 kilovatı aşmayan, atom çekirdeği parçalanabilen ve çoğalan maddelerin dönüşümü, üretimi amaçlı araştırma projeleri hariç). - Radyasyonlu nükleer yakıtlar:
a) Nükleer yakıtların yeniden işlenmesi,
b) Nükleer yakıtların üretimi veya zenginleştirilmesi,
c) Radyasyondan arınmış nükleer yakıtların veya sınır değerin üzerinde radyasyon içeren atıkların işlenmesi,
ç) Radyasyonlu nükleer yakıtların nihai bertarafı işlemi,
d) Yalnız radyoaktif atıkların nihai bertarafı işlemi,
e) Yalnızca radyasyonlu nükleer yakıtların (10 yıldan uzun süre için planlanmış) veya nükleer atıkların üretim alanından farklı bir alanda depolanması,
f) Radyasyondan arınmış nükleer yakıtların nihai bertarafı. - Demir ve çeliğin ergitilmesi ile ilgili tesisler:
a) Cevherden hadde mamulü üreten tesisler,
b) Hurdaya dayalı sıvı çelik üreten tesisler (50.000 ton/yıl ve üzeri),
c) Haddehaneler (50.000 ton/yıl ve üzeri),
ç) Döküm tesisleri (50.000 ton/yıl ve üzeri),
d) Demir dışı metal tesisleri (ergitme veya haddeleme veya döküm) (25 000 ton/yıl ve üzeri). - Konsantrelerden ya da ikincil ham maddelerden metalurjik, kimyasal ya da elektrolitik prosesler vasıtası ile demirli olmayan ham metallerin üretilmesi tesisleri.
- Asbest çıkartılması ve asbest içeren ürünleri işleme veya dönüştürme projeleri:
a) Asbest madeni işletmeleri ve zenginleştirme tesisleri,
b) Son ürün olarak friksiyon (sürtünme) maddesi üreten 50 ton/yıl ve üzeri kapasiteli tesisler,
c) 200 ton/yıl ve üzeri asbest kullanan diğer tesisler, - Fonksiyonel olarak birbirine bağlı çeşitli birimleri kullanarak endüstriyel ölçekte üretim yapan kimya tesisleri
a) Organik kimyasalların üretimi,
b) İnorganik kimyasalların üretimi,
c) Yıllık 20.000 ton ve üzeri fosfor, azot ve potasyum bazlı basit veya bileşik gübrelerin üretimi. - Patlayıcı ve parlayıcı maddelerin üretildiği tesisler.
- Şehirler arası yollar, geçişler ve hava alanları:
a) Şehirler arası demir yolu hatları,
b) Pist uzunluğu 2.100 m ve üzeri olan hava alanları,
c) Otoyollar ve devlet yolları,
ç) Şehirler arası dört ve üzeri şeritli yolların yapımı, iki ya da daha az trafik şeridi bulunan şehirler arası mevcut yolların dört ya da daha fazla şeritli olacak şekilde yenilenmesi ya da genişletilmesi, yeniden yapılan ya da genişletilen bölümün sürekli uzunluğunun 10 km ya da daha uzun olacak şekilde uzatılması - Su yolları, limanlar ve tersaneler:
a) 1.350 DWT ve üzeri ağırlıktaki deniz araçlarının geçişine izin veren kıta içi suyollarının yapımı ve kıta içi su trafiği için yapılacak olan limanlar,
b) 1.350 DWT ve üzeri ağırlıktaki deniz araçlarının yanaşabileceği ticari amaçlı liman, iskele ve rıhtımlar (güneşlenme ve sportif amaçlı iskeleler hariç),
c) Yük ve yolcu gemilerinin yapım, bakım veya onarımı amaçlı tersaneler ile 24 m ve üzerinde yat imalatı yapan tesisler,
ç) Gemi Söküm Yerleri,
d) Yat Limanları - Tehlikeli ve Özel İşleme Tabi Atıklar:
a) Tehlikeli ve Özel İşleme Tabi Atıkların geri kazanılması yakılması (oksitlenme yoluyla yakma, piroliz, gazlaştırma veya plazma vb. termal bertaraf işlemleri) ve/veya nihai bertarafını yapacak tesisler,
b) Yakma kapasitesi 1 ton/gün ve üzerinde olan tıbbi atıklar için projelendirilen yakma tesisleri,
c) Günlük 1 ton ve üzeri depolama kapasitesine sahip olan tıbbi atık düzenli depolama tesisleri,
ç) Yıllık işleme kapasitesi 2000 ton ve üzeri olan atık yağ geri kazanımı için projelendirilen tesisler. - Günlük kapasitesi 100 ton ve üzeri atıkların yakılması (oksitlenme yoluyla yakma, piroliz, gazlaştırma veya plazma vb. termal bertaraf işlemleri), belediye atıkları hariç olmak üzere alanı 10 hektardan büyük ve/veya hedef yılı da dahil günlük 100 ton ve üzeri olan atıkların ara işleme tabi tutulması ve düzenli depolanması için kurulacak tesisler
- 10 milyon m3/yıl ve üzeri yeraltı suyu çıkarma veya suyu yeraltında depolama projeleri.
- Boru ile içme suyu taşımaları dışında kalan büyük su aktarma projeleri:
a) Olası su sıkıntısını önlemek amacı ile akarsu havzaları arasında, 100 milyon m3/yıl ve üzeri su aktarma projeleri,
b) (a) bendi dışında uzun dönemli yıllık ortalama akışı 2 milyar m3 ü aşan bir akarsu havzasından söz konusu akışın % 5’i ve üzeri miktarda su aktarma projeleri. - Su depolama tesisleri (Göl hacmi 10 milyon m3 ve üzeri olan baraj ve göletler.).
- Kurulu gücü 25 MWm ve üzeri olan nehir tipi santraller.
- Kapasitesi 150 000 eşdeğer kişi ve/veya 30.000 m3/gün üzeri kapasiteli atık su arıtma tesisleri.
- Et Ürünleri Üretim Tesisleri (Kesimin ve et ürünleri üretiminin birlikte yapıldığı tesisler):
a) Büyükbaş hayvan kesimi ve et ürünlerinin üretildiği tesisler (500 adet/gün ve üzeri),
b) Küçükbaş hayvan kesimi ve et ürünlerinin üretildiği tesisler (1500 adet/gün ve üzeri),
c) Kanatlı hayvanların kesimi ve et ürünlerinin üretildiği tesisler (200.000 adet/gün ve üzeri tavuk ve eşdeğeri diğer kanatlılar). - Büyükbaş ve/veya küçükbaş hayvan besi tesisleri (5000 adet ve üzeri büyükbaş, 10.000 adet ve üzeri küçükbaş kapasiteli)
- Kümes hayvanları ve domuzun yetiştirildiği kapasitesi aşağıda belirtilen tesisler:
a) Tavuk veya piliç yetiştirme tesisleri (Bir üretim periyotunda 60.000 adet ve üzeri tavuk, 85.000 adet ve üzeri piliç veya eş değeri diğer kanatlılar),
b) Domuz besi çiftlikleri (30 kg ve üzeri, 3.000 baş üzeri),
c) Dişi domuz üretim çiftlikleri (900 baş ve üzeri). - Kültür balıkçılığı projeleri, (1000 ton/yıl ve üzeri).
- Entegre yağ üretim projeleri (Bitkisel ürünlerden ham yağ el desinin ve rafinasyon işleminin birlikte yapıldığı tesisler).
- Entegre süt ürünleri üretim tesisleri (50 ton/gün ve üzeri sütten peynir, yağ, yoğurt gibi süt ürünlerinden en az ikisinin üretildiği tesisler).
- Maya fabrikaları.
- Şeker fabrikaları.
- Orman ürünleri ve selüloz tesisleri;
a) Selüloz üretim tesisleri,
b) Kereste veya benzeri lifli maddelerden kâğıt hamuru üretim tesisleri,
c) Her çeşit kâğıt üretim tesisleri (40.000 ton/yıl ve üzeri kapasiteli). - Terbiye işlemlerinden kasar (haşıl sökme, ağartma, merserizasyon, kostikleme ve benzeri.) veya boyama birimlerini içeren iplik, kumaş veya halı fabrikaları, (3.000 ton/yıl ve üzeri).
- Madencilik projeleri;
Ruhsat hukuku ve aşamasına bakılmaksızın,
a) 25 hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık işletmeler,
b) 150 hektarı aşan (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) çalışma alanında açık işletme yöntemi ile kömür çıkarma,
c) Biyolojik, kimyasal, elektrolitik ya da ısıl işlem yöntemleri uygulanan cevher zenginleştirme tesisleri,
ç) Atık barajları ve/veya atık havuzları,
d) Kırma-eleme-yıkama tesisleri (3213 sayılı Maden Kanunu 1. (a) ve 2. (a) grup madenler ile hafriyat malzemeleri – 400 000 ton/yıl).” - 500 ton/gün ham petrol ve 500 000 m3/gün doğal gazın çıkarılması.
- Petrol, Doğalgaz ve kimyasalların 40 km’den uzun 600 mm ve üzeri çaplı borularla taşınması.
- Çimento fabrikaları veya klinker üretim tesisleri.
- 154 kV (kilovolt) ve üzeri gerilimde 15 km’den uzun enerji iletim tesisleri (iletim hattı, trafo merkezi, şalt sahaları).
- 50.000 m3 ve üzeri kapasitede olan petrol, doğalgaz, petrokimya ve kimyasal madde depolama tesisleri.
- Ham deri işleme tesisleri (konfeksiyon ürünleri hariç) (2.000 ton/yıl ve üzeri).
- Turizm konaklama tesisleri (500 oda ve üzeri) tatil köyleri ve/veya turizm kompleksleri.
- İhtisas Sanayi Bölgeleri (EK-I ve EK-II Listelerinde yer alan faaliyetler).
- Pil ve Akü üretim Tesisleri (montaj yapılan tesisler hariç).
- Tarım İlaçları ve/veya farmasötik ürünlerin etken maddelerinin üretildiği tesisler.
- Motorlu taşıtların üretimi [Kara taşıtları (otomobil, otobüs v.b.), Tarım makineleri (traktör, biçerdöver v.b.), İş makineleri (dozer, ekskavatör v.b.), Savunma sanayi taşıtları (tank, zırhlı araç v.b.)] (1000 adet/yıl ve üzeri)
- Demiryolu taşıtları üretiminin yapıldığı tesisler (1000 adet/yıl ve üzeri).
- Hava taşıtlarının üretimi.
- Cam, cam elyafı veya taş yünü üretim tesisleri (100 000 ton/yıl ve üzeri).
- Lastik üretim tesisleri (iç ve dış motorlu taşıt ve uçak lastikleri, kolon, sırt kauçuğu, kord bezi ve benzeri).
- Seramik, kiremit, tuğla veya porselen üretimi yapan tesisler (ana hammadde kapasitesi 100.000 ton/yıl üzerinde olanlar).
- Toplu halde projelendirilen konutlar (2000 konut ve üzeri).
- Kurulu gücü 75 MWe ve üzeri rüzgar enerji santralleri.
- Jeotermal kaynağın çıkartılması ve jeotermal enerji kullanan tesisler (Isı kapasitesi 25 MWe ve üzeri).
- Güneş enerjisine dayalı kurulu gücü 75 MWe üzerinde olan santraller.
- 3.000.000 m3 ve üzeri malzeme çıkarılması planlanan dip taraması projeleri
