Güneş enerjisi, sürdürülebilir kalkınma sağlanması ve fosil yakıtlardan kaynaklanan sera gazı emisyonunun ve partikül madde, siyah duman, karbon monoksit, hidrokarbon gibi havayı kirleten gazların azaltılması için önemli bir enerji kaynağıdır. Enerji güvenliği açısından güneş enerjisi fevkalade önemlidir. Şimdi güneş enerjisini enerjiye dönüştürme zamanıdır.
Ülkemizde solar endüstrisi geliştirilmeli ve güçlendirilmelidir. Türkiye bu teknolojide bu günden tezi yok aktif rol almalıdır. Gelecek 20-25 yıl içinde en popüler enerji kaynağı güneş olacaktır.
Devir güneş enerjisine yatırım yapma devridir. Enerji arz güvenliği olmayan fosil yakıt kaynaklarının bitmesini beklemeden güneşe yatırım yapalım.
Güneş enerjisi iki şekilde elektrik enerjisine dönüştürülebilir .Birincisi, fotovoltaik panellerdir. Panel üzerine düşen ışık demeti elektronlar vasıtasıyla elektrik enerjisine dönüştürülür. İkinci güneş termal sistemlerdir. Bu sistemler direkt güneş ışınımından yararlanarak yüksek sıcaklıkta buhar üretirler ve bu buhar elektrik enerjisine dönüştürülür.
Güneş pilleri (fotovoltaik piller), yüzeylerine gelen güneş ışığını doğrudan elektrik enerjisine dönüştüren yarı iletken maddelerdir. Güneş enerjisi, güneş pilinin yapısına bağlı olarak % 5 ile % 20 arasında bir verimle elektrik enerjisine çevrilebilir.
Fotovoltaik piller ile elektrik üretim sistemleri üç ana alanda kullanılmaktadır. Güneş enerjisinin kullanım alanları verilmiştir. Birinci grup evlerdir; çatılara yerleştirilen bu sistemler yaklaşık 3 -10 kW kurulu güce sahiptir. İkinci grubu oluşturan ve 10- 500 kW’a kadar kurulu güce sahip sistemler fabrikalarda, işyerlerinde ve kamu binalarında kullanılmaktadır. Üçüncü grup ise güneş enerjisi santralleridir; kapasiteleri 500 kW dan daha büyüktür. 2007 yılı verilerine göre dünyada 120 adet büyük kapasiteli güneş enerjisi santrali bulunmaktadır.
Türkiye’de güneşlenme süresi yönünden en zengin bölge 3016 saat ile Güneydoğu Anadolu olurken, bunu sırasıyla Akdeniz (2923 saat), Ege (2726 saat), İç Anadolu (2712 saat), Doğu Anadolu (2693 saat), Marmara (2528 saat) bölgeleri izlemekte ve en düşük değeri 1966 saat ile Karadeniz Bölgesi almaktadır. Türkiye, ortalama 2640 saat gibi yüksek bir güneş enerjisi potansiyeline sahiptir.
Türkiye’de güneş enerjisi termik santrali;
• Arazi eğimi 3 dereceden büyük olan alanlarda,
• Yerleşim bölgeleri ile 500 metre emniyet şeridi içindeki alanlarda,
• Kara ve demir yolları ile 100 metre emniyet şeridi içindeki alanlarda,
• Havaalanları ile 3 km emniyet şeridi içindeki alanlarda,
• Çevre Koruma, Milli Parklar ve Tabiat Alanları ile 500 metre emniyet şeridi içindeki alanlarda,
• Göl, nehir, baraj gölü ile sulak alanlarda,
• Koru Ormanları, Ağaçlandırma Alanları, Özel Ormanlar, Fidanlıklar, Sazlık ve Bataklıklar, Muhafaza Ormanları gibi alanlarda,
kurulması uygun değildir.
1 MW Fotovoltaik Güneş ENERJİSİ Santrali için Gerekli Yüzey Alanı
Fotovoltaik paneller farklı boyutlarda olabilir, örneğin 0,7 m2 – 1,7 m2, güçlerine göre 70 Wp – 250 Wp ve verimlerine göre ince filmler %10 – % 12, kristalin güneş panelleri %11 – %16 arasında değişebilir.
Santral için gerekli alan kullanılan panelin tipine (kristalin, ince film), paneller arasındaki açıklığa, panellerin eğim açısında ve panellerin güneşi takip (fixed or tracker system) edip etmediğine göre değişir.
Eğer ince film güneş panelleri (verimleri %10 – %12) kullanılırsa yaklaşık 2,2 – 2,5 Ha/MWp alan, eğer kristalin güneş panelleri (verimleri %12 – %16) kullanılırsa yaklaşık 1,7 – 2,1 Ha/MWp alana ihtiyaç vardır.
Ülkemizde ortalama ışıma 1650 kWh/m2yıl’dan büyük olan 4600 m2 üç bölgedir. Bu bölgelerde güneş santrali alanı olarak kullanılabilir alan oranı %25’dır. Güneş enerjisinden elektrik enerjisi dönüşüm verimi de %20 olarak alındığında, teknik olarak güneş enerjisi üretim potansiyeli yıllık 380 milyar kWh/yıl civarındadır. Ülkemizde yaklaşık 200.000 kWh/yıl elektrik enerjisi tüketilmektedir. Buna göre güneş enerjisi potansiyeli oldukça yüksektir.
Güneş Enerjisi Santrali kurmak isteyen yatırımcının sırasıyla yapması gerekenler;
1- Belirlenen 27 bölge içerisinde 1620kwh/m2 ve üzerinde ışınım değeri olan arazi tespit edilecek; Tespit edilen arazi Orman, Mera ve Tarım alanı olmayacak, Sit alanı, maden Sahası veya yol, boru hattı gibi kamuya ait bir proje alanında olmayacak.( Ek-1 EPDK Kurul kararı)
2- Tespit edilen arazinin GES yatırımı için uygun olduğunda dair, Gıda Tarım ve hayvancılık Bakanlığından veya ilgili bakanlıktan izin işlemi yapılacak
3- Devlet arazileri ile uğraşmak istemeyen yatırımcı, madde 1 de belirtilen yerler haricinde arazi satın alacak
4- Arazi temininden sonra, en az altı aylık ölçüm için GÜNEŞ ÇLÇÜM SİSTEMİ kurulacak ve kurulumun fotoğrafları çekilerek, sistemde kullanılan cihazların, belgeleri ile birlikte, MGM ‘ nün Ölçümlere dair tebliğinde belirtilen başvuru dilekçesi doldurularak ve 3.000 TL başvuru bedeli yatırılarak MGK’ne müracaat edilecek (Ek-2 MGM Ölçüm tebliği)
5- En az altı aylık sahada yapılan ölçümler süre sonunda MGM ne onaylatılacak ve kalan süreler için veri satın alınacak
6- EPDK ‘nın GES Lisansları için belirlediği tüm evraklar tamamlanarak 10-14 Haziran 2013 tarihinde EPDK ‘ya GES lisansı için müracaat edilecek.
7- İstenen belgeler ve ölçümleri tam olan müracaatlardan aynı bölge için birden fazla başvuru var ise, Açık eksiltme ihalesi için dosyalar TEİAŞ’a gönderilecek. TEİAŞ en erken 30 gün sonraya yarışma için gün tayin ederek ihale yapacak ve ihale sonunda en fazla eksiltme bedeli veren firma’ ya lisans verilmek üzere doysa tekrar EPDK ya gönderilecek (Ek- Eksiltme Yarışması düzenlemesi)
8- GES lisansı alan firma; Santral projesini hazırlayarak EPDK ya sunacak, projenin onaylanmasından sonra belirlenen santral inşası tamamlanacak. Tamamlanın projenin onayından sonra santral devreye alınacak.
